ကမၻာ႕တန္ဖိုးအရွိဆံုး အရာ

အဓိက ကေတာ႕ ေရရွာပါးလာျခင္းသည္ လယ္၊ယာ စိုက္ပ်ိဳး ေမြးႁမူေရးေၾကာင္႕ျဖစ္သည္။ ေကာင္းစြာစီမံ ခန္႕ခြဲ မူျဖင္႕သာ ကူညီႏုိင္လိမ္႕မည္။


စိန္လိုရတနာ အတြက္ လူေတြ တစ္ေယာက္ နဲ႕ တစ္ေယာက္ သတ္ျဖတ္တတ္ၾကသလို ႏိုင္ငံေတြဟာလည္း ေရနံအတြက္ စစ္တိုက္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ္႕ ကမၻာ႕ေစ်းအႀကီးဆံုး ကုန္ပစၥည္းေတြဟာ ေသာက္သံုးေရ မရွိေတာ႕ရင္ျဖင္႕ ဘာမွတန္ဖိုး မရွိေတာ႕ပါဘူး။ အသက္ရွင္ ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႕ အတြက္ ေရေကာင္းေရသန္႕ လိုအပ္ၿပီး ဘာနဲ႕မွလည္း အစားထိုလို႕ မရႏုိင္ပါဘူး။ အမ်ားအားျဖင္႕ ေစ်းႏူန္းသတ္မွတ္ မထားေပမယ္႕ ေရဟာ ကမၻာေပၚမွာ တန္ဖိုးအရွိဆံုး အရာပါ။

သဘာဝတရား က သူေပးႏိုင္မယ္႕ ေရပမာဏကို ပိုင္းျခား သတ္မွတ္ၿပီးသားပါ။ ေရလိုအပ္မူ ပမာဏ ႀကီးထြားလာမူ ကို တားဆီးလို႕ မရတာက ကမၻာ႕လူဦးေရတိုးပြားမူ နဲ႕ အတူ ျမင္႕တက္လာတဲ႕ လူ႕ေနထိုင္မူ အဆင္႕အတန္း ေၾကာင္႕ပါဘဲ။ လူေနအိမ္၊ စက္ရုံ နဲ႕ ရုံးခန္း ေတြက ေရကို ပိုမိုစုပ္ယူ သံုးစြဲလာပါတယ္။ အစားအေသာက္ ျဖစ္တဲ႕ အသားနဲ႕အသီးအႏွံ ကို စိုက္ပ်ိဳးထုပ္လုပ္ရာမွာ ေရကအဓိက ျဖစ္ၿပီး အစားအေသာက္ လိုအပ္မူ ျမင္႕တက္ႀကီးထြားလာတာ ကလည္း အေရးႀကီးတဲ႕ျပႆနာပါ။ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္း တခုတည္းကပဲ ေရပမာဏ ၇၀% ကို ထုတ္ယူသံုးစြဲ ေနရပါတယ္။

သီးႏွံစိုက္ပ်ိဳး တဲ႕ေနရာေတြကိုျဖတ္ၿပီး တစ္ဆယ္႕ႏွစ္ရာသီပတ္လံုး ပင္လယ္ဆီကို စီးဆင္းႏုိင္တဲ႕ ျမစ္ဆိုလို႕ ကမၻာ႕ျမစ္ႀကီးေတြထဲမွာ အနည္းငယ္ပဲ ရွိၿပီး အဲဒီျမစ္ေတြရဲ႕ စီးဆင္းတဲ႕ ေရပမာဏဟာလည္း နည္းပါးလာေနပါတယ္။ သိသာျမင္သာ မူနည္းေပမယ္႕ ေသေသခ်ာခ်ာ ေျပာၾကမယ္ဆိုရင္ ပကတိမ်က္ေစ႕နဲ႕မျမင္ႏုိင္တဲ႕ ကမၻာ႕ေျမထုေအာက္မွာ ရွိတဲ႕ ေရအရင္းအျမစ္ ထုတ္ယူ သံုးစြဲမူအေၾကာင္း ေျပာရမွာျဖစ္ၿပီး အဲဒီလို ထုတ္ယူသံုးစြဲမူေၾကာင္႕ ကမၻာ႕ဆြဲငင္အားကို ႀကီးစြာအေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေစႏုိင္ပါတယ္။ ေျမထုေအာက္မွာ ရွိတဲ႕ ေရအရင္းအျမစ္ေတြကို အာကာသ မွာရွိတဲ႕ NASA ကၿဂိဳလ္တု ေတြကတဆင္႕ ၾကည္႕ရႈမွတ္တမ္းတင္ႏုိင္ပါတယ္။ အေမရိကန္၊ အိႏၵိယ၊ တရုတ္ႏုိင္ငံ အပါအဝင္ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မွာ ကမၻာေျမေအာက္က ေရမ်က္ႏွာျပင္(water table) က်ဆင္းေနပါတယ္။

အခုထိေတာ႕ ေရေၾကာင္႕ ျဖစ္တဲ႕စစ္ပြဲရယ္လို႕ ကမၻာမွာမရွိေသးေပမယ္႕ Darfur မွာျဖစ္ေနတဲ႕ ရန္ေစာင္မူေတြက စစ္ပြဲဆီကို ဦးတည္ေနပါတယ္။ ေရရဖို႕အတြက္ တဖြဲ႕ နဲ႕ တဖြဲ႕ အၿပိဳင္အဆိုင္ ဦးၾကသလို ရန္လည္းေစာင္တတ္ၾကပါတယ္။ ကမၻာ႕လူဦးေရရဲ႕ ၆၀% ထက္ပိုတဲ႕ လူေတြဟာ ျမစ္ဝွမ္းတခုမွာ မွီတင္းေနထိုင္ၾကၿပီး အဲဒီျမစ္ဝွမ္းကို ႏုိင္ငံ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဒါမွမဟုတ္ ႏွစ္ႏုိင္ငံထက္ ပိုတဲ႕ ႏုိင္ငံေတြက မွီခိုအားထား ေနရလို႕ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိတာ မဆန္းပါဘူး။ တကယ္လို႕ ေရမလံုေလာက္မူ ျပႆနာဟာ ႏိုင္ငံတစ္ခု တည္းအတြင္းမွာ ျဖစ္လာတယ္ဆိုရင္ ေျပာၾကပါစို႕ အိႏၵိယ ဒါမွမဟုတ္ တရုတ္ျပည္ မွာ ျဖစ္ခဲ႕မယ္ ဆိုရင္ အဲဒီျပႆနာေၾကာင္႕ လူေတြအစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ ေရႊ႕ေျပာင္းမူေတြ ျဖစ္လာႏုိင္ၿပီး ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားမူေတြလည္း ရွိလာႏုိင္ပါတယ္။

လူေတြအေနနဲ႕ ေရအရင္းအျမစ္ ရဲ႕ ေထာက္ပံ႔ႏုိင္တဲ႕ပမာဏကို ႀကီးမားလာေအာင္ လုပ္လို႕မရေပမယ္႕ နည္းလမ္းေလးသြယ္ နဲ႕ အက်ိဳးရွိရာရွိေၾကာင္း ျဖစ္ေအာင္ သံုးစြဲႏုိင္ပါတယ္။ ပထမနည္းေနနဲ႕ ထိန္းသိမ္းမူ နဲ႕ျဖန္႕ေဝမူစနစ္ တိုးတက္ေကာင္းမြန္ရန္ ေျမေအာက္ေရသိုေလွာင္ကန္ေတြ လုပ္ျခင္း၊ စိမ္႕ယိုထြက္ေနေသာပိုက္မ်ားကို အစားထိုး တပ္ဆင္ျခင္း၊ အေျခမွာ ေျမႀကီးရွိေသာ တူးေျမာင္းမ်ား သြယ္တန္းျခင္း၊ အပင္မ်ားလိုသေလာက္သာ ေရရရွိဖို႕ အျမစ္မ်ားသို႕ ေရေပးေသာစနစ္လုပ္ျခင္း စသည္တို႕ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယနည္းကေတာ႕ ေရသံုးစြဲမူနည္းေသာ လယ္ယာစနစ္ လုပ္ကိုင္ႏုိင္ဖို႕ ႀကိဳးစားျခင္း ဥပမာအားျဖင္႕ နည္းစနစ္မ်ားျဖင္႕ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္တဲ႕ အပင္မ်ားစိုက္ပ်ိဳးႏုိင္ဖို႕ မ်ိဳးဗီဇနည္းျဖင္႕ မြမ္းမံထားတဲ႕ ေရခမ္းေျခာက္မူဒဏ္ ခံႏုိင္ၿပီး အထြက္ႏူန္းေကာင္းတဲ႕ သီးႏွံသစ္မ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးျခင္း။ တတိယနည္းက ပင္လယ္ေရထဲက ဆားေတြထုတ္ပယ္ႏုိင္တဲ႕ နည္းပညာရွိလာဖို႕ ႀကိဳးစားရမွာျဖစ္ၿပီး အဲလိုလုပ္ႏုိင္ရင္ ေရေကာင္းေရသန္႕ ေထာက္ပံ႕ႏုိင္တဲ႕ပမာဏ ႀကီးလာမွာျဖစ္တယ္။ တမူကြဲျပားတဲ႕ စတုတၳနည္းက ဝယ္လိုအား နဲ႕ ေရာင္းလိုအား မွ်တေစဖို႕ ေစ်းသတ္မွတ္ၿပီး ေရသံုးစြဲသူေတြ အတြက္ ေရေစ်းကြက္ ေဖာ္ေဆာင္ဖို႕ပါဘဲ။ သင္႕တင္႕ေလ်ာက္ပတ္တဲ႕ ေစ်းသတ္မွတ္ၿပီးသြားရင္ ေရအေရာင္းအဝယ္ ကုန္သြယ္မူကတြန္းအားေပးႏုိင္တာက ေရမ်ားမ်ားရွိတဲ႕ႏိုင္ငံေတြေပမယ္႕ ေရကိုအက်ိဳးရွိေအာင္ သံုးစြဲၿပီး ကုန္ပစၥည္းပိုမုိထြက္ေအာင္ က်ိဳးစားၾကသလို ေရနည္းေျခာက္ေသြ႕တဲ႕ ႏုိင္ငံေတြဟာလည္း ေရကို အေလအလြင္႕နည္းေအာင္ ေခၽြတာ သံုးစြဲလာႏုိင္ပါတယ္။

နည္းလမ္းေလးသြယ္ နဲ႕ ျပႆနာကို ေျပလည္ေအာင္ သူ႕ေနရာနဲ႕သူ လိုအပ္သလို လုပ္ရမွာျဖစ္ၿပီး ေရအပို သံုးစြဲေနမူ ျပႆနာကို ခ်က္ျခင္းရုတ္တရက္ ေလ်ာ႕ခ်ရပ္တန္႕ႏုိင္မွာေတာ႕ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆိုလိုတာက နည္းစနစ္ အသစ္ေတြသံုးၿပီး သီးႏွံအထြက္ေကာင္းေအာင္၊ ေမြးႁမူေရးလုပ္ငန္း တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေကာင္းလုပ္ႏုိင္ေပမယ္႕ ခုခ်ိန္ထိ ေရတေပါက္ပိုေပးတိုင္း အထြက္တိုးတဲ႕ သီးႏွံမ်ိဳး ဘယ္သူမွ မစိုက္ႏုိင္ေသးဘူး။ ထူျခားသာလြန္တဲ႕ နည္းစနစ္ေတြ မရွိရင္ေတာ႕ သီးႏွံေတြ ပိုမိုစိုက္ပ်ိဳးရမွာျဖစ္ၿပီး အဲလိုစိုက္ပ်ိဳးလို႕ ေရကိုလည္း ပိုမိုသံုးစြဲရမွာျဖစ္သလို သီးႏွံေတြအစာေခ်ဖ်က္မူ ကတဆင္႕ ေရေငြ႕ေတြဟာလည္း ေလထုထဲကို ေရာက္ကုန္ဦးမွာပါ။

ထုတ္လုပ္တဲ႕ နည္းပညာက တိုးတက္ေနၿပီး လုပ္ကိုင္ရတဲ႕ ကုန္က်ေငြ ေလ်ာ႕က်လာလို႕ ပင္လယ္ေရငံ ထဲက ဆားေတြထုတ္ၿပီး ေရသန္႕ ေရခ်ိဳရေအာင္ လုပ္တဲ႕ နည္းဟာ ေမွ်ာ္လင္႕ခ်က္ေကာင္းပါတယ္။ ခုခ်ိန္ထိေတာ႕ ေစ်းႀကီးေနဆဲ(အထူးသျဖင္႕ လွ်ပ္စစ္အင္အားသံုးစြဲရလို႕) ျဖစ္လို႕ ကမၻာ႕ေရေကာင္းေရသန္႕ သံုးစြဲမူ ရဲ႕ ၀.၄% ပဲထုတ္လုပ္ ေထာက္ပံ႕ႏုိင္ပါေသးတယ္။ အဲဒီနည္းပညာနဲ႕ ေသာက္ေရသန္႕ လိုအပ္မူကို အေထာက္အပံ႕ေပးႏိုင္မွာကေတာ႕ သံသယျဖစ္စရာ မရွိသလို အခ်ိဳ႕စက္မူလုပ္ငန္းေတြရဲ႕ အလြန္သန္႕စင္တဲ႕ေရ လိုအပ္မူကိုလည္း ျဖည္႕ဆည္းေပးႏုိင္မွာ ျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံျခားပို႕ကုန္ အတြက္ စိုက္ပ်ိဳးတဲ႕ ေစ်းႀကီးသီးႏွံစိုက္ခင္းေတြအတြက္ေတာင္မွ ေရေပးေဝႏုိင္မွာပါ။ ဒါေပမယ္႕လည္း စိုက္ပ်ိဳးေရးသမား အမ်ားစုရင္ဆိုင္ေနရတဲ႕ ေရအခက္အခဲ ကိုေတာ႕ေျဖရွင္းႏုိင္စြမ္းမရွိပါဘူး။

ေစ်းကြက္ဝင္ဖို႕ အတြက္ ေရနဲ႕ပတ္သက္တဲ အခက္အခဲေတြက သယ္ယူပို႕ေဆာင္ရန္ ခက္ခဲျခင္း၊ တိုင္းထြာရန္ ခက္ခဲျခင္း၊ ေစ်းသတ္မွတ္ရန္ ခက္ခဲျခင္း နဲ႕ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က အခမဲ႕ ရသင္႕တဲ႕ ကုန္ပစၥည္း တစ္ခုလို႕ သတ္မွတ္ထားေတာ႕ ေငြေတာင္းခံ ဖို႕ ခက္ခဲျခင္းတို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရရွားပါးတဲ႕ ေဒသေတြမွာ ေရဟာ တေပါက္ဆို ဆိုသေလာက္ အသံုးဝင္မူတန္ဖိုး ရွိေပမယ္႕ သူ႕ရဲ႕ေစ်းႏူန္းကေတာ႕ ရွားပါးသေလာက္ ေစ်းမႀကီးပါဘူး။ တေန႕မွာ ေရပိုင္ဆိုင္ခြင္႕ ကုန္သြယ္မူဟာ အိႏၵိယက ၂၀ မီလီယံ တြင္းေရသံုးစြဲသူေတြ အေပၚသက္ေရာက္ မူရွိလာႏုိင္ေပမယ္႕ အဲဒီတေန႕ဆုိတဲ႕ အခ်ိန္ဟာ ခန္႕မွန္းတြက္ခ်က္မူအရ ၂၀၂၅ ခုႏွစ္မွာ ၁.၄ ဘီလီယံ  ရွိလာႏုိင္တဲ႕ပါးစပ္ေပါက္ ေတြကို တိုက္ႏုိင္ဖို႕အတြက္ လံုေလာက္တဲ႕ အခ်ိန္ကာလ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ 

ေရျပႆနာကို မေျပ ေျပလည္ေအာင္ေျဖရွင္းရမယ္လို႕ ဆိုလာခဲ႕ရင္ ေရသံုးစြဲမူကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ စီမံခန္႕ခြဲျခင္းအားျဖင္႕သာ ေျဖရွင္းႏုိင္မွာပါ။ ေရသံုးစြဲျခင္း ဆိုင္ရာ စီမံခန္႕ခြဲမူကို အိႏၵိယ နဲ႕ တရုတ္ျပည္ ရဲ႕အခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ စတင္ေနတာက လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးသမား ေတြဟာ ေရစုပ္တင္ရာမွာ ေရပမာဏကို ဘယ္လိုတိုင္းတာရမယ္ ဆိုတာ ေလ႕လာရၿပီး ေနာက္ အက်ိဳးရွိေအာင္ဘယ္လိုသံုးစြဲရမယ္ ဆိုတာ နဲ႕ အဲလိုအသံုးျပဳျခင္းအားျဖင္႕ ေျမႀကီးေအာက္က ေရကို စုပ္ယူထိမ္းသိမ္းထားႏုိင္တဲ႕ ေက်ာက္စိုင္ေက်ာက္ခဲ ေတြ မပ်က္စီးေစဘဲ အက်ိဳးရွိပံု ကိုသင္ယူရတယ္။ လတ္တေလာ အေရးတႀကီး လိုအပ္တာက အဲဒီနည္းပညာေတြကို ႏုိင္ငံအတြင္းမွာလည္း လက္ေတြ႕က်င္႕သံုးၿပီး အျခားႏုိင္ငံေတြဆီလည္း ျပန္႕ေအာင္ ျဖန္႕ေဝဖို႕လိုပါတယ္။

အကယ္၍ ကမၻာမွာ ေရပမာဏ တျဖည္းျဖည္းျခင္း ကုန္ခမ္းေနမူကို ကန္႕သတ္ႏုိင္ခဲ႕ရင္ ေတာင္မွ ေရနဲ႕ပတ္သက္တဲ႕ အျခား ျပႆနာေတြကေတာ႕ ရွိေနဦးမွာပါ။ လူဦးေရ ၁ ဘီလီယံခန္႕ ဟာ အေတာ္အသင္႕ေကာင္းမြန္တဲ႕ေရရရွိသံုးစြဲခြင္႕ေတာင္ မရွိ ျဖစ္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး အခ်ိဳ႕လူေတြကေတာ႕ ေရႀကီးတဲ႕ျပႆနာ၊ ညစ္ပတ္တဲ႕ေရျပႆနာ၊ ေရဆိုးေျမာင္း စီးဆင္းမူ မေကာင္းတဲ႕ ျပႆနာ၊ သံုးေရပံုမွန္မရတဲ႕ ျပႆနာေတြနဲ႕ ရင္ဆိုင္ေနရဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူေတြက အဲဒီျပႆနာေတြကို တကယ္ ေျဖရွင္းလိုစိတ္ရွိခဲ႕ရင္ ေျပလည္သြားေအာင္ လူေတြကိုယ္တိုင္ ပဲ ေျဖရွင္းႏုိင္ပါတယ္။ လူေတြဟာ  ေရျပႆနာေလာက္ အေရးမႀကီးတဲ႕ ျပႆနာအေသးအမႊားေလးေတြကို ေရးႀကီးခြင္က်ယ္ လုပ္ၿပီး အဲဒီ အေသးအမႊား ကိစၥေတြမွာ ေငြကို ပံုေအာ သံုးဖို႕ေတာ႕ တတ္ၾကတယ္။ ေရျပႆနာ ကို ေျပလယ္ေအာင္ ေျဖရွင္းႏုိင္ရင္ျဖင္႕ လူသားေတြ ရင္ဆိုင္ခံစားေနရတဲ႕ ေရာဂါဘယ ထူေျပာမူ ျပႆနာ၊ အငတ္ေဘးျပႆနာ ေတြဟာ အလိုလို နည္းပါး သြားမွာပါ။ ကမၻာ႕တန္ဖိုး အရွိဆံုး အရာကို ေကာင္းမြန္စြာ အသံုးျပဳႏုိင္ ေရးအတြက္ ေငြအင္အားေတြ အႀကံဉာဏ္ေတြ ပိုမိုရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ တာဟာ တကယ္ တန္ဖိုးရွိ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားပါတယ္။


မူရင္းေဆာင္းပါး