ဘဝမ်ား

ဘဝဆိုတာ...
တဏွာေလာင္စာနဲ႕
ေမာင္းႏွင္ေနတဲ႕
ယာဥ္။ ။

စိတ္

ေႏွာင္ ႀကိဳး မဲ႕စြာျဖင္႕
ေဝဟင္မွာ
တိိမ္အမွ်င္ေတြလို
စိတ္အလ်င္ တိုင္း
ေမ်ာ လြင္႕ခ်င္မိ။

ေဘာင္ ခ်ိဳးဖ်က္ခါ
ေလသခင္ေၾကာင္႕
ျမစ္ျပင္မွာ
မာန္ဟုန္ျပင္းတဲ႔
အို...လႈိင္းတို႔လုိ
(ခါတရံ...)
ရုိင္း လိုက္ခ်င္ဘိ။ ။

FEB 14

ဆရာေစာေဝ ရဲ႕ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၄ ကဗ်ာ ကို Naill McDevitt က အဂၤလိပ္လိုျပန္ထားတာပါ။ ခြင္႔ေတာင္းၿပီး တင္ထားတာမဟုတ္ပါဘူး။ တစံု တေယာက္ က ကန္႔ကြက္ခဲ႔ ရင္ ျဖဳတ္ေပးပါ႕မယ္ခင္ဗ်ား။


FEB 14
As some famous Soviet writer and dissident explained:
Holes in the ground absorb the pains of the pained,
Powerful as a Naypyitaw liquor which gets us pissed
Maddening our brainwaves with a carbon monoxide mist.
Senior citizens in love with starlets and supermodels
Generally are more broken-hearted and troubled
Than the one who's in love with the many, young and
old,
Swaying and laughing and clapping with hands of
gold.


Translated by Naill McDevitt

(This poem is coded to spell out ASSHOLE POWER MAD
SENIOR GENERAL THAN SWAY- Shwe in Burmese language)

Notes:
1) The Russian writer referred to is Ilya Ehrenberg whose novel THE FALL OF
PARIS was translated into Burmese by Mya Than Tint.
2) Naypyitaw is the artificially created capital deep in the interior where Than
Shwe hides out.
3) I interpret the old man in the poem to be Than Shwe himself, a 74-year-old
who probably has his pick of glamourous Burmese women.
4) My final two lines present an image of a Buddhist monk whose love is much
more universal and real and humane than that of the demoralised and dying
old general.

သစၥာရွိေသာေခြးကေလး

အခုတေလာ ၾကည္႕ျဖစ္တဲ႔ ရုပ္ရွင္ေတြထဲ က ရစ္ခ်က္ဂီရီ ပါဝင္ သရုပ္ေဆာင္တဲ႔ Hachiko: A Dog's Story ကား ႏွစ္သက္မိပါတယ္။ ဂ်ပန္ က ျဖစ္ရပ္မွန္ ကို အေျခခံၿပီး ရိုုိက္ထားတဲ႔ သစၥာရွိတဲ႔ ေခြးေလး Hachiko အေၾကာင္းပါ။ သူ႕ကို ဘူတာရုံမွာ ေတြ႕လို႔ အိမ္ကိုေခၚသြား၊ ေနာက္ရက္ေတြမွာ ပိုင္ရွင္ကို ရွာေပမယ္႕ မေတြ႕ဘဲျဖစ္ေနပါတယ္။ အစပိုင္းမွာ ဇနီးျဖစ္သူက အိမ္မွာေမြး ဖို႕သေဘာမက် ဘဲ ျဖစ္ေနေပမယ္႔ ေယာကၤ်ားျဖစ္သူရဲ႕ သံေယာဇင္ ကို ရိပ္မိၿပီး အိမ္မွာ ေမြးျဖစ္သြားပါတယ္။ Hachiko ဟာ သူ႕သခင္ အလုပ္သြားရင္ ဘူတာရုံထိ လိုက္ပို႔ၿပီး အလုပ္ျပန္ခ်ိန္မွာ ဘူတာရုံထိ လာႀကိဳပါတယ္။ ဒါဟာ သူ႔ရဲ႕ ေန႕စဥ္ ျပဳက်င္႔ဝတ္ျဖစ္လာခဲ႔ပါတယ္။ တေန႔ မွာေတာ႔ သူ႕သခင္ ကြယ္လြန္ သြားခဲ႔ၿပီး အိမ္ကို ျပန္မလာႏုိင္ေတာ႔ ေပမယ္႔ သူကေတာ႔ ျပဳၿမဲ ဝတၱရားမပ်က္ သစၥာရွိစြာနဲ႕ ဘူတာရုံမွာ ေစာင္႔ႀကိဳေနခဲ႔ ပါတယ္။ ေနာက္ေန႕ေတြ မွာလည္း ေန႕စဥ္ ဘူတာရုံ ကိုလာၿပီး သူ႕သခင္ ျပန္အလာကို ေစာင္႔ေမွ်ာ္ေနခဲ႔တာ သူေသတဲ႔ထိ ၉ႏွစ္လံုးပါပဲ။ သူက ဘူတာရုံ အနီးက လူေတြကို ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ၊ သံေယာဇဥ္၊ စာနာနားလည္မူ နဲ႕ ခိုင္ၿမဲတဲ႔သစၥာရွိမူ ေတြအေၾကာင္း မေမ႔ေစဖို႕ သတိေပးေနခဲ႔သလိုပါပဲ။ သူ႕ရဲ႕ သစၥာရွိမူကို သတိရေနေစဖို႕ အမွတ္တရ ျပဳလုပ္ထားတဲ႔ သူ႕ရဲ႕ေၾကးရုပ္တုကို ဂ်ပန္က Shibuya ဘူတာရုံ ရဲ႕ေရွ႕မွာ ေတြ႕ႏုိင္တယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ ဇာတ္လမ္း အျပည္႕အစံု ကိုေတာ႔ ေငြေရာင္ပိတ္ကား ေပၚမွာ ဆက္လက္ ႐ႈစားၾကပါ ခင္ဗ်ား။

Tsutomu Yamaguchi (ေသရြာက ႏွစ္ခါျပန္ခဲ႔သူ) - ၂

ဒီေနရာအေရာက္မွာ သူ႔ရဲ႕အေတြ႕အၾကံဳကို ေျပာေနရင္းက ခ်ဳပ္တည္း မထားႏုိင္ေတာ႔လို႔ ၾကဴၾကဴပါေအာင္ ငိုပါေတာ႔တယ္။ ဒီလို ငိုေနတာ ေျပာျပေနတဲ႔ ဇာတ္လမ္း ၿပီးၿပီဆိုတဲ႔ အဓိပၸာယ္ မဟုတ္ပါဘူး။ Nagasaki ေရာက္ေတာ႔ မီေလာင္ဒဏ္ရာေတြကို ပတ္တီစီးဖို႔ မဆိုသာရုံ ခဏကေလးနား၊ ၿပီး ခ်က္ျခင္း ဆိုသလိုပဲ တာဝန္က်ရာ ရုံးကို သတင္းသြား ပို႔ပါတယ္။ ဗုန္းတစ္လံုးတည္း အႀကဲ ခံရတာနဲ႔ Hiroshima ၿမိဳ႕ႀကီး ပ်က္စီးသြား တယ္ဆိုတာ ကို သူ႔ရဲ႕ အရာရွိ ဟာ မယံုႏုိင္ေအာင္ ပဲျဖစ္ေနတယ္။ သူ႕ရဲ႕အရာရွိ နဲ႔ စကားေျပာ ေနစဥ္မွာဘဲ အလြန္စူးရွ တဲ႔ အျဖဴလိုလို ေငြေရာင္လိုလို အလင္းတန္း ကို ျပတင္းေပါက္က တခါ ထပ္ျမင္လိုက္ရၿပီး ေျမျပင္ ေပၚကို လွဲ အခ်ခံလိုက္ရတယ္။ ေလွကားကို ေထာက္ပိုးထားတဲ႔ စတီးေဒါက္ တံ ေၾကာင္႔ သူဟာ အသက္ေဘးက လြတ္ခဲ႔တယ္။ ဒါေပမယ္႔ စည္းထားတဲ႔ ပတၱီးေတြ ျပဳတ္ထြက္ကုန္တယ္။ ေနာက္ ရက္သတၱပတ္ ေတာ္ေတာ္မ်ား တိုင္္ေအာင္ သူဟာ ခိုလႈံရာ တဲထဲက အျပင္ကို မထြက္ႏုိင္ ပဲ ဖူးဖူးေယာင္ ေနတဲ႔ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ ေတြကို ေသလုေမ်ာပါး ခံခဲ႔ရတယ္။ သူ႔ရဲ႕ အိမ္တခုလံုး ၿပိဳက် ပ်က္စီး မွေတာ႔ သားနဲ႔ဇနီး ကိုလည္း အသက္ရွင္ေနဦးမယ္ လို႕ မေမွ်ာ္လင္႔ေတာ႔ဘူး။ ေနာက္ပိုင္း ေက်ာင္းသားလူငယ္ ေလးေတြက အံ႔ၾသေလးစားစြာ နဲ႔ “ဘယ္ဟာ က အဆိုးဆံုး လဲ” လို႔ ေမးတဲ႔ အခါ သူ႔ရဲ႕ အေျဖက ျပဳတ္ထြက္ေနတဲ႔ လွ်ာေတြ မ်က္လံုးေတြ မဟုတ္ဘူး၊ အလြန္ႀကီး တဲ႔ အသက္ရွိ လက္အိတ္ႀကီး လို တြဲေလာင္းက်ေနတဲ႔ လူေတြ ရဲ႕ အေရျပား ေတြမဟုတ္ဘူး၊ တစ္ဘက္ကမ္း ေရာက္ေအာင္ သူ နင္းေက်ာ္ျဖတ္ခဲ႔ တဲ႔ တံတားလိုျဖစ္ေနတဲ႔ အေလာင္းေတြပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ေျပာတယ္။

သူဟာ ဒီအေၾကာင္း ေတြကို အေမရိကန္ စာေရးဆရာ Charles Pellegrino နဲ႔ လန္ဒန္တိုင္းမစ္ သတင္းစာက Richard Lloyd Parry တို႔ကို ေျပာျပခဲ႔တာပါ။ သူ ၫူးကလီးယား ဗုန္း ကို ဘာလို႔မုန္းတာလဲ ဆိုတာ လူေတြရဲ႕ အရွက္၊ သိကၡာ တန္ဖိုး မဲ႔ေစလို႔ လိုဆိုပါတယ္။ Hiroshima ၿမိဳ႕တြင္းကို ျဖတ္သြားခဲ႔စဥ္ သူ သတိထားမိတာက လမ္းေပၚမွာ ေယာင္ေတာင္ေတာင္ ျဖစ္ေနတဲ႔ အမ်ားစုမွာအဝတ္မရွိတဲ႔ လူအုပ္ႀကီး နဲ႔ အိပ္ေနရင္း လမ္းေလွ်ာက္ သလို ေၾကာင္ေတာင္ေတာင္ျဖစ္ေနတဲ႔ကေလး ေလးေတြ။ သူတို႔ ဟာ ဘာသံမွ မထြက္ဘူး။ တကယ္႔ကို ဘယ္သူ မွ အသံမထြက္ ႏုိင္ရွာၾကဘူး။ လူေတြရဲ႕ဘဝ ေလ်ာက် သြားပံုေတြက သူဟာ အာလူးစိုက္ခင္း ထဲမွာ ကိုင္ေပါက္ ခံလိုက္ ရသလုိ သူတို႕ဟာလည္း ဂီတအခ်က္ျပတုတ္ေခ်ာင္းလို၊ ေလထဲလြင႔္ပါၿပီးၫုိးေရာ္သြားရတဲ႔ သစ္ရြက္ေလးေတြလို၊ ေရမနစ္ ဘဲ ေပါေလာေပၚေစဖို႔ သံုးရတဲ႔ အရာဝတၳဳေတြလိုပဲ ျဖစ္သြားတယ္။

အခ်ိဳ႕က သူ႔ကို သိပ္ကံေကာင္းတဲ႔လူ လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ နားတစ္္ဖက္ ေလးသြားၿပီး ေျခေထာက္ ေတြသိပ္မသန္စြမ္း ေတာ႔တဲ႔ ဒုကၡပဲ ခံခဲ႔ရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း မွာေတာ႔ အစာအိမ္ကင္ဆာ ေရာဂါ ျဖစ္လာပါတယ္။ သူဟာ ဘာသာျပန္ဆရာ အလုပ္ လုပ္ခဲ႔တယ္။ ေနာက္ ေက်ာင္းဆရာ လုပ္တယ္။ ေနာက္ေတာ႔ Mitsubishi မွာျပန္ၿပီး အမူထမ္း ခဲ႔တယ္။ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ မွာ သူေရးခဲ႔တဲ႔ ကဗ်ာထဲကလို သူ႔ရဲ႕ အတြင္းစိတ္ဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေပ်ာ္ရႊင္ မႈ အတိနဲ႔ မဟုတ္ခဲ႔ဘူး။

ငါ႔အျဖစ္ဟာ
ဖီးနစ္ငွက္တစ္ေကာင္လို လို႔
ေတြးထင္ေနမိခဲ႔တာ ခုခ်ိန္ထိ။
ခမ်ာမ်ားမေတာ႔
ဘယ္လိုဒုကၡေတြ ခံစားေနခဲ႔ရရွာ
ဒီလို ၂၄ ႏွစ္ေက်ာ္လာသၫ္႔တိုင္။

Thinking of myself as a phoenix,
I cling on until now.
But how painful they have been,
those twenty-four years past.

သူ႔ရဲ႕ စိတ္လႈပ္ရွား ခံစားမႈေတြကို တန္ကာ(tanka) လို႔ေခၚတဲ႔ အသံ ၃၁ သံနဲ႔ ေရးဖြဲ႕ရတဲ႔ ကဗ်ာေတြေရးခဲ႔တယ္။ စိတ္မခ်မ္းေျမ႕ ဖြယ္ အေတြ႕အႀကဳံေတြကို ကဗ်ာေတြအျဖစ္ေျပာင္းလဲ ပစ္တာ ရာေပါင္းမ်ားစြာပဲ။ အဲသလို ေရးဖြဲ႕ေနတဲ႔အခ်ိန္မွာေတာ႔ ေျမျပင္ေပၚမွာ အတံုးအရုံး လဲက်ေသဆံုး ေနတဲ႔ျမင္ကြင္း ကို အိပ္မက္ ထဲက ျမင္ကြင္းကို ျမင္ေယာင္သလုိ ျမင္ေယာင္ေကာင္း ျမင္ေယာင္ ေနမိပါလိမ္႔မယ္။ ေနာက္ တစ္ေယာက္ ၿပီး တစ္ေယာက္ ထ သူ႔ကို ေက်ာ္ျဖတ္ သြားၾကသလိုေပါ႔။

ၫူးကလီးယားဒဏ္ေၾကာင္႔
ဆြံ႕အသြားတဲ႔ေျမျပင္ေပၚမွာ
ေမွာက္လ်က္လွဲက်ေနတဲ႔
မီးေသြးတုန္းအေလာင္းေတြ
ဗုဒၶဘုရား အားလုံးလည္း ေသဆံုးသြား
ဘာ႔ေၾကာင္႔လည္းဆိုတဲ႔ အေၾကာင္းရင္းကို
ဘယ္ေသာခါမွ မၾကားသိခဲ႔ရ။

Carbonised bodies face-down in the nuclear wasteland
all the Buddhas died,
and never heard what killed them.

၂၀၀၂ ခုႏွစ္မွာ သူ႔ရဲ႕ ကဗ်ာေတြကို သူကိုယ္တိုင္ပဲ ထုတ္ေဝခဲ႔ပါတယ္။ အဲဒီ ကဗ်ာေတြကတဆင္႔ သူ႔ရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳ အမွန္တရား ကိုေဖာ္ထုတ္ခဲ႔ပါတယ္။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ မွာ အသက္ ၅၉ႏွစ္ ရွိၿပီျဖစ္တဲ႔ သူ႔ရဲ႕သား Katsutoshi ဟာ ငယ္ငယ္က ခံစားခဲ႔ရတဲ႔ ဓါတ္ေရာင္ျခည္သင္႔မူေၾကာင္႔ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ၿပီး ကြယ္လြန္ခဲ႔ပါတယ္။ Mr Yamaguchi ဟာ ၫူးကလီးယား လက္နက္ ဆန္႔က်င္ေရးအတြက္ ၫူးကလီးယားလက္နက္ ရဲ႕ အနိ႒ာရုံ ေတြကို ေက်ာင္းေတြမွာ၊ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ေတြမွာ၊ အေမရိကန္ သမၼတ Barack Obama ဆီပို႔တဲ႔စာထဲမွာ ေဟာေျပာေရးသားရုံသာမက အသက္ ၉၀ အရြယ္ ၾကမွ ပထမဆံုး ႏုိင္ငံျခားခရီး အျဖစ္ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ မွာရွိတဲ႔ ကမၻာ႔ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕ရဲ႕ ေရွ႕ေမွာက္ အေရာက္သြားၿပီးလည္း ေျပာခဲ႔ပါတယ္။

ကာကြယ္ေပးတတ္တဲ႔
ဘုရားသခင္ဆုိတာ ရွိခဲ႔ရင္
ၫူးကလီးယားကင္းစင္
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလည္း ထာဝရပင္
အျပာေရာင္ ကမၻာႀကီလည္း မ်ိဳးတုန္းလိမ္႔မည္မထင္။

If there exists a GOD who protects
nuclear-free eternal peace
the blue earth won't perish

သူ႔ရဲ႕ ရြက္ေဆာင္မူေတြေၾကာင္႔ ဂ်ပန္အစိုးရက အသက္ရွင္က်န္ရစ္သူ ၁၀၀ေက်ာ္ထဲက သူ႔ကို ၫူးကလီယား ဗုန္းဒဏ္ ႏွစ္ခါခံရသူ(nijyuu hibakusha) အျဖစ္ ပထမဆံုး တရားဝင္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ႔ပါတယ္။

သူ႔ကို သက္သာရာရေအာင္ ႏွစ္သိမ္႔ေပးတဲ႔ အရာ သံုးခုရွိပါတယ္။ ပထမ တစ္ခုက Shikoku ဘုရားေက်ာင္း က ဗုဒၶပံုေတာ္ ၈၈ ခုရဲ႕ သကၤန္းရုံပံုေတြ၊ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ကြန္႔ျမဴးေနပံုေတြ၊ မုျဒာပံုေတြကို ၾကည္ၫုိစြာနဲ႔ ေရးဆြဲျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ တန္ကာ(tanka) ကဗ်ာထဲမွာ ဗုဒၶဆင္တုေတာ္ေတြ မီးေလာင္ကၽြမ္းၿပီး ေမွာက္ရက္ လဲက်ေနခဲ႔ေပမယ္႔ ခုေတာ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းမူ တဖန္ ရရွိလာခဲ႔ပါတယ္။ ဒုတိယ ႏွစ္သိမ္႔ေပးတာက အရုိးရွင္းဆံုးျဖစ္တဲ႔ သနားၾကင္နာ ႏူးၫံ႔သိမ္ေမြ႕စြာ ျပဳမူေနထိုင္ျခင္းပါ။ တတိယ ကေတာ႔ သူ႔ဘဝပံုရိပ္ ဟာ လက္ဆင္႔ကမ္းေျပးပြဲ က တုတ္ေခ်ာင္း လို သူ႔ရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳကို ဖတ္ရ ၾကားရတိုင္းသူတိုင္းက တဆင္႔ျပန္လည္ လက္ဆင္႔ကမ္းၾကတာပါ။ အဲဒီ လက္ဆင႔္ကမ္း ခဲ႔တဲ႔ တုတ္ေခ်ာင္းေတြကို စုေပါင္း လိုက္ရင္ ေနာက္ထပ္ လူေဖာင္ႀကီး(Human Raft) တစ္ခုျဖစ္ႏုိင္ပါေသးတယ္။

-ၿပီး။

မူရင္း ေဆာင္းပါး